1 | açıklayıcı efsaneler | Evrenin, tanrıların, insanların, hayvanların, bitkilerin oluşumunu ve türlü olayların, kurumların, törelerin kökenlerini açıklayan niçin ve neden sorularını yanıtlamaya çalışan efsaneler. |
2 | ad | İnsanın toplumsal ve bireysel kişiliğinin yanı sıra büyüsel ve gizemsel gücünü de belirten simge. |
3 | adak | Sayrılıktan sağalma, çocuk sahibi olma, evlenme, zor bir durumdan kurtulma vb. amaçlara yönelik isteklerin yerine getirilmesi için yüce varlıklara, ermişlere, tapınaklara, yatırlara, ziyaretlere adanan oruç, kurban, yiyecek, eşya vb. |
4 | âdet | bk. alışkı. |
5 | ağaca tapınma | Ruhların, cinlerin, doğmamış çocukların ağaçlarda eğleştikleri tasarımına dayalı olarak ulu, yaşlı ve garip biçimli ağaçları kutsal sayma ağaçlarla insanlar arasındaki yazgı bağına inanma, a. bk. yaşam ağacı, dünya ağacı. |
6 | ağaç yaslama | Ağaçların gövdelerindeki halkalardan giderek yaşlarını saptama yöntemi. |
7 | aile | Erkeğin ve kadının çocuklarıyla oluşturdukları, iş bölümüne dayalı, küçük (çekirdek) ve büyük ya da dar ve geniş aile gibi tipleri olan toplumsal ve ekonomik temel birlik, a. bk. büyük aile, küçük aile. |
8 | ak büyü | Sayrılık, yaralama, ölüm, kaza vb. doğal yıkımları önlemeyi amaçlayan, uygulama bakımından bireyin ve toplumun iyiliğine yönelen büyü türü. |
9 | akdeniz ırkı | Beyaz ırka giren çok geniş bir alanı kapsayan, ama tipik olanları İber yarımadasında, Batı Akdeniz adalarıyla Güney Fransa ve İtalya'da, Güneydoğu Balkanlarda görülen koyu kahverengi, yatık-dalgalı saç, koyu kahverengi göz, esmer deri, kısa boy, narin yap |
10 | akraba evliliği | Türlü evlilik bağlarıyla akraba olan kimselerin, özellikle yeğenlerin birbirleriyle kurdukları evlilik, bk. çapraz yeğen evliliği, koşut yeğen evliliği. |
11 | akraba yamyamlığı | Bir kişide var olduğuna inanılan birtakım gizemsel yetenek ve güçlerin onun etini yiyenlere de geçeceği inancına dayalı olarak ölen akrabaların, yakınların ve kabile üyelerinin akrabalar, dostlar ve aynı kabile üyelerince yenmesi. |
12 | alan araştırması | Soru kâğıtları, karşılıklı görüşme, kılavuz kullanma gibi araştırma tekniklerinden de yararlanarak olguları dizgesel bir biçimde yerinde gözleme ve saptama. |
13 | albanizm | bk. çaparcılık. |
14 | alışkı | Bir toplumun yapmaya ve uymaya alışageldiği ve toplum tarafından yapılması gerekli görünen davranış kalıbı. |
15 | alkım | İlkel efsanelerde, halk inanışlarında ve masallarda türlü durumlar için önbelirti olarak yorumlanan göksel olay. |
16 | alpli ırk | Beyaz ırka giren yatık, kahverengi saç, kahverengi göz, esmere yakın deri, kısa kafa, geniş ve yuvarlak yüz, küçük, ince burun ve kısa boy gibi özelliklerle belirlenen, Fransa'nın ortasını, İsviçre'yi, Kuzey İtalya'yı, Güney Almanya'yı, Bohemya ve Macaris |
17 | altkültür | Bir toplumun kültürel yapısına yeterince uyum sağlayamayan kültür. |
18 | amerind | Amerika kıtasıyle bu kıtaya bağlı adalarda yaşayan yerlilerin topuna birden verilen ad (Bu terim, İngilizce, American Indians'ın (=Amerika yerlileri) kısaltılmış biçimidir). |
19 | amitalokal | bk. halayerli. |
20 | ana türesi | Soy çizgisinin, kalıtın, babalık görevinin ana soyuna göre hesaplandığı ve kadına büyük ayrıcalıkların tanındığı bir zamanların toplum düzeni. |
21 | anaerki | Yetkenin, akrabalığın, evliliğin kadın (ana) soy çizgisine göre sıkı bir biçimde düzenlenmesi (Bu terim bugün artık budunbilimde kullanılmamaktadır). |
22 | anaerkil aile | Yetkenin anada toplandığı aile. |
23 | anayanlı | Kalıt ilişkilerinde, akrabalık kuruluşlarında, çiftlerin evlendikten sonra nerede oturacakları konusunda, soyun hesaplanmasında anadan yanalığı önde tutan ve toplumsal yapıyı buna göre düzenleyen. |
24 | anayerli | Evlendikten sonra, kadının ailesinin bulunduğu yere yerleşen (aile). |
25 | anıttaş | Ataların ve toplum içinde önemli yeri olan kimselerin adlarına ve anılarına dikilen büyük taş. |
26 | animalizm | bk. hayvan kutsama. |
27 | animatizm | bk. canlandırmacılık. |
28 | anne-çocuk yontusu | En çok Afrika yerli sanatında görülen ve çocuğu anne kucağında ya da dizinde, omzunda, sırtında canlandıran küçük yontu. |
29 | antropoloji | bk. insanbilim. |
30 | antropomorfizm | bk. insanbiçimcilik. |