Tiyatro Terimleri Sözlüğü - XML
Tiyatro terimleri ile ilgili bilgileri burada bulabilirsiniz


IDTerimAçıklama
1A.S.M.Asistent Stage Manager deyiminin ingiliz dilindeki tiyatrolarda kullanılışı. Sahne Yönetmeni yardımcısı. Bu kısaltma birçok ülkenin tiyatrolarında kullanılmaktadır.
2abartılı oynamakBir rolü aşırı biçimde oynamak. Rolün getirdiği ölçüyü aşmak.
3absürt tiyatroİnsanın yaşama, doğaya olan uyumsuzluğunu, doğadan kopmuşluğunu sezdirici bir yolla XX. yüzyıl ortasında yeni bir öz ve biçimle veren tiyatro türü. Aristocu anlamda usla bağdaşmaz bir öz ve biçim kullanır. Örn. Samuel Beckett ve Eugene lonesco'nun ilk oyunları. (Us-dışı tiyatro).
4acemAzerbaycanlı bir Türk tipi. Gölge oyunumuzda zengin bir halı tüccarı olarak görülür.
5acıklı komedyaGülünç durumların birtakım acıklı durumlardan çıktığı tiyatro yapıtı türü. Acıklı durumları gülünç durumlarından daha sık olan komedya türü. Bu tür Fransa'da XVIII. yüzyılda ortaya çıkmıştır.
6açık hava tiyatrosuYaz aylarında ya da iklimi uygun yerlerde, açık havada oyunlar oynanan tiyatro yerleri.
7açık ışıldakSandık biçiminde’ geniş bir alanı aydınlatan ve sahnenin genel ışıklamasında kullanılan ışıldak.
8ad spectatoresOyunculardan birinin rolden çıkıp seyirciye yönelerek konuşması, nükte yapması. Plautus'un komedyalarında gülünçlüğü sağlama yönünden çok kullanılan, ama sanat açısından sakıncalı görülen tutum. (Seyirciye yöneliş).
9adaptasyon1. Tiyatro için hazırlanmış bir yabancı oyunu, yöresel koşullar gözönüne alınarak uygun biçimde kendi diline çevirmek, çıkartmalar ve eklemeler yapmak. Örn. Moliére'in Scapin'in Dolapları'nın Ayyar Hamza'yı çevrilmesi. 2. Bir romanı ya da öyküyü sahne içinde yeniden düzenleme, derleme.
10afişOyunların tanıtılmasında kullanılan çeşitli biçimde ve kimi kez resimli duvar ilânı.
11agon(Yun):1. Sporcular arasında olduğu gibi, sanatçılar, ezgiciler, dansçılar, yazar ve oyuncular arasındaki dereceleme ile sonuçlanan yarışma. 2. Dram sanatında olaylar dizisi içindeki çatışma (aşama yarışması)
12ahenkbk. Uyum.
13akarapKaragöz oyununda teni beyaz olan Arap tipi.
14akkor ışıkMadensel bir tel parçasının akkor duruma gelinceye kadar ısıtılmasıyla sağlanan ışık.
15akkor ışıldakAkkor ışık veren toplayıcı, güçlü lambanın bulunduğu ışıldak.
16akrobasiOyuncunun göz pekliğini ve gövdesel esnekliğini arttıran, aynı zamanda önemli sahnelerde hiç düşünmeden güç bir davranışı başarabilme yeterliğini sağlayan hareket. Cambazlık.
17aksesuarOyuncunun, dekor gereğiyle kullandığı eşyalar dekora yardımcı olacak küçük parça eşyalar, sahne takımları, (bk. Donatım)
18aksesuvar masasıOyuncuların el altında bulundurdukları sahne takımları masası.
19aksesuvarcıAksesuvarı, yani sahne takımlarını hazırlayan görevli kişi (bk. Sahne Donat'ması).
20aksiyon1. Eylem: Bir iş, hareket yapmak, bir davranışta bulunmak. 2. Davranış: Bir değişiklik getirebilecek etki uyandırabilecek düşünce ya da hareket. 3. Bir oyuncunun sahne üzerindeki hareketi bu hareketten ortaya çıkan gelişim. 4. Baş olgu: Oyunun temasını geliştiren başlıca olay, öykü, gelişim. 5. Sıra olaylar: Bir oyunun metninde yer alan arka arkaya sıralanmış durumlar ve olaylar. 6. iç aksiyon: Oyunun havasını kuran gelişim. 7. Dış aksiyon: Oyunun olaylarında var olan hareket ve durumların gelişimi. 8. Konuşma aksiyonu: Oyunun konuşmalarında var olan devingenlik. Oyunu ileriye götüren anlatımdaki itici güç.
21aksiyona dayanan oyunKarakter oyununun tam tersi olan, kişilerin yaratılışından değil, durumların gerektirdiği ya da istem dışı davranışlardan, eylemlerden gelişen oyun. Bunlarda karakter çizilişinden çok, eylem birinci plandadır.
22akustikbk. Ses dağılımı.
23alan tiyatrosuAçık alanda kurulan tiyatro.
24aleksandrin dizesiOrtaçağda, Fransa'da Büyük iskender üzerine yazılan destan türünün dizesi altı uzun-kısa hecelerden oluşmuş dize türü. Sonradan Fransız ve kimi İngiliz oyunlarında kullanılmıştır.
25alkışSeyircilerin el çırparak oyuncuları, yazarı, sahneye koyucuyu, dekor sanatçısını, vb. beğendiklerini belirtmeleri, açıkça göstermeleri.
26alkışçıEski tiyatrolarda alkışlamak için parayla tutulan kişi. (bk. şakşakçı).
27allegro1. Müzikte çabuk ve hareketli bir tempo işareti. 2. (tûl.) Müzikte çabuk hareketler.
28altı karışBeberuhi'lere verilen sıfat (bk. Beberuhi, Pişbop).
29altın çağAydınlanma devrinden sonra Avrupa'da yetişen büyük oyun yazarları için kullanılan bir terimdir. İngiltere'de Marlovve, Shakespeare, Johnson, İspanya'da Calderon, Lope de Vega, Tirso de Molina Fransa'da Corneille, Racine, Möliere gibi yazarların yaşadığı, aşağı yukarı 200 yılı kapsayan dönem. (XVI. yüzyıl ortasından XVIII. yüzyıla değin).
30altoEn kalın ve tok tonlu kadın sesi.

* Görseller ve İçerik tekif hakkına sahip olabilir