Türkçe Deyimler - XML


IDDeyimAnlamı
4981 hacet yok“gerekliği yok, gerekli değil, istemez” anlamında kullanılan bir söz. Örn: “Hiç üzülmeyin, yemin etmenize de hiç hacet yok.” -A. Ş. Hisar.
4982 hacetini yapmak (görmek)küçük veya büyük abdestini yapmak.
4983 hacıağalık etmekgereksiz yere, gösteriş için bol para harcamak.
4984 hacir altına almak1) kısıtlamak. Örn: “Mümkün olduğu kadar uzun zaman devam etmesi için onu âdeta hacir altına almıştık.” -R. N. Güntekin. 2) huk. hastalık, bunama vb. sebeplerden dolayı davranışlarının nasıl sonuç vereceğini bilemeyen bir kişiyi mahkeme aracılığıyla mal
4985 haç çıkarmakHristiyanlar, sağ ellerini alın, karın, iki omuz başı ve göğüs hizasına götürerek haç biçiminde tapınma işaretini yapmak, istavroz çıkarmak. Örn: “Beraber eski kilise harabesine girdiler, kadın burada haç çıkardı.” -R. H. Karay.
4986 haddeden geçirmek1) madenleri tel durumuna getirmek için haddeyi kullanmak 2) mec. en küçük ayrıntısına kadar incelemek, dikkatle araştırmak.
4987 haddi hesabı yoksayılamayacak kadar çok, sınırsız, ölçüsüz. Örn: “Çocuklara yemiş getirenin haddi hesabı yok.” -H. R. Gürpınar.
4988 haddi mi (haddine mi düşmüş)“onun bunu yapmaya yetkisi veya yeteneği yoktur” anlamında kullanılan bir söz. Örn: “Haddine mi düşmüş senin, saçımın teline bile ulaşamazsın.” -R. H. Karay.
4989 haddikifayeyi bulmakyeterince olmak.
4990 haddini aşmakölçüyü kaçırmak, aşırı gitmek. Örn: “Elverir ki insanı insan eden bu kuvvet, haddini aşmasın ve delilik çapına varmasın.” -N. F. Kısakürek.
4991 haddini bilmekkendi değer ve yeteneğini olduğundan üstün görmemek. Örn: “Kişi haddini bilmeli de kendine yakışacak sevdalara düşmeli.” -N. Ataç.
4992 hadım etmek1) kısırlaştırmak 2) mec. köreltmek, önemini azaltmak. Örn: “Bugün Batı dünyasında sanatı, tüketim toplumu modelinin yararına olmak üzere hadım etme çabalarına rastlanmakta.” -A. Cemal.
4993 hadi canım sen dehaydi canım sen de.
4994 hadi oradanhaydi oradan.
4995 hadise çıkarmakolay çıkarmak. Örn: “Gürültü etmeden, iz bırakmadan, hadise çıkarmadan çalışıyorlar, arılar gibi.” -E. M. Karakurt.
4996 hafakanlar basmak (boğmak)sıkıntıdan bunalmak.
4997 hafızayı yoklamakhatırlamaya çalışmak. Örn: “Hafızamı yokluyorum, bu imza ile karşılaştığım gün, yirmi yılın gerisinde.” -Y. Z. Ortaç.
4998 hafif atlatmakkötü bir durumdan çok az bir zararla kurtulmak.
4999 hafif gelmek1) ağırlığı fazla olmamak. Örn: “Çok hafif geldiği için düvene ağır bir taş oturtmuşlardı.” -R. Enis. 2) mec. önemsiz görmek, değer verilmemek.
5000 hafife almakküçümsemek, önemsememek. Örn: “İnsanları hafife almanın bedelini ağır ödedim.” -E. Şafak.
5001 hafiflik etmekyakışıksız bir davranışta bulunmak veya söz söylemek.
5002 hafiften almakönemsiz bulup üzerine düşmemek, yeterince ilgilenmemek.
5003 hafta sekiz, gün dokuz“tedirgin edercesine sık sık” anlamında kullanılan bir söz. Örn: O, hafta sekiz, gün dokuz bizdedir!
5004 hah şöyleha şöyle. Örn: Hah şöyle, biraz kendini göster!
5005 hak (hakkını) yemekbaşkalarının hakkını vermemek. Örn: “Hem benden haber bekleyen okuyucularımın hakkını yiyor, öteki genç okuyucularımın kalbini kırıyorum.” -O. V. Kanık.
5006 hak etmek1) bir emek karşılığı hakkı olan şeyi elde etmek, hak kazanmak. Örn: “Mutlu, başarılı, kendine güvenmeyi hak etmiş birisi.” -T. Buğra. 2) layık olduğu kötü karşılığı almak 3) bir başarı dolayısıyla ödüllendirilmek. Örn: “Kadın dergileri bizi göklere çık
5007 Hak getire“yoktur, bulunmaz, ne arar” anlamında kullanılan bir söz. Örn: “Senin gibi yakışıklı değildi. Boy bos desen Hak getire.” -E. Şafak.
5008 hâk ile yeksan etmek (olmak)1) yapı, şehir vb. için temelinden yıkıp harap etmek, bütünüyle ortadan kaldırmak veya kalkmak 2) yapı, şehir vb. için temelinden yıkıp harap olmak, bütünüyle ortadan kaldırmak veya kalkmak.
5009 hak kazanmakemeğin karşılığını alabilecek duruma gelmek. Örn: “Senin kadar kimse kendi vatanına sahip olmaya hak kazanamamıştır.” -A. H. Müftüoğlu.
5010 hakaret görmekağır veya küçültücü davranış görmek, aşağılanmak. Örn: “Hakkı da var, tecavüze uğramayan, hakaret görmeyen kalmıyor.” -A. Gündüz.

* Görseller ve İçerik tekif hakkına sahip olabilir